زخم‌های فشاری (Pressure Ulcers)
زخم فشاری، آسیب وارد شده به پوست و بافت‌های زیرین در ناحیه‌ای از بدن است که در اثر قرارگرفتن در معرض فشار زیاد و طولانی‌مدت همراه با اصطکاک یا بدون آن ایجاد می‌شوند.
این زخم‌ها باتوجه‌به قرارگیری بدن روی برجستگی‌های استخوانی یا در ارتباط با اتصال نامناسب تجهیزات پزشکی و … ایجاد می‌شوند.
زخم فشاری را معمولاً با روند درمان مزمن، پرهزینه بودن و دردناکی آنها می‌شناسند که با مراقبت صحیح معمولاً قابل پیشگیری هستند.
هشدار: باید دانست که یک برنامه مراقبتی غیر مناسب بیمار شمارا به سمت مشکلات عدیده‌ای از قرار زخم فشاری و خطرات جانی آن مانند سپسیس و مرگ قرار می‌دهد.
دستورالعمل‌های منتشر شده توسط انجمن پرستاران زخم و استومی در سال 2010 می‌گوید بیش از 100 عامل خطر مرتبط با ایجاد و توسعه زخم‌های فشاری وجود دارد.
چه افرادی مستعد زخم بستر هستند؟
به‌طورکلی تمام افرادی که محدودیت تحرک دارند مستعد ایجاد این‌گونه زخم هستند مانند بیماران دچار سکته مغزی، شکستگی‌های محدودکننده مانند لگن پا یا تعویض مفصل، بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی، افراد فلج، … .
در کنار تحرک فرد سن، کیفیت و تحمل پوست هم نقش بسزایی در ایجاد زخم دارد.
چه نقاطی از بدن احتمال بیشتری برای زخم شدن دارند؟
باتوجه‌به نحوه قرارگیری فرد در تخت یا صندلی نواحی فشار و متفاوت خواهد بود ولی به‌طورکلی مناطق پرخطر عبارت‌اند از:
ناحیه پس سر، نرمه گوش‌ها، پشت و طرفین شانه‌ها، قفسه سینه و دنده‌ها، کتف و برجستگی آرنج، برجستگی‌های سر لگن، برجستگی‌های سر استخوان ران، انتهای ستون فقرات، زانوها، پاشنه‌ها و قوزک داخلی و خارجی پاها
همچنین بخوانید: زخم بستر
اندازه و عمق زخم‌های فشاری
گرید 1: به‌راحتی نادیده گرفته می‌شود و می‌تواند در عرض 1-2 ساعت تکامل یابد. گرید 1 اغلب تنها یک نقطه قرمز جزئی در سطح پوست است که آسیب از داخل در حال تکامل است.گرید 2: در گرید 2 زخم به تاول، سوراخ شدن پوست یا زخم کوچک تکامل‌یافته است.گرید 3: به‌صورت یک زخم باز با بافت‌های نمایان شده تبدیل شده است. در این مرحله بیمار درد شدید و بستری طولانی‌مدت در بیمارستان را باید تحمل کند.گرید 4: زخم باز است و استخوان‌ها یا ماهیچه‌ها در معرض دید قرار دارد. بیمار درد شدید و اقامت طولانی‌مدت در بیمارستان همراه با خطر مرگ را تجربه می‌کند.علائم زخم فشاری
زخم‌های فشاری می‌توانند هر قسمتی از بدن را که تحت‌فشار قرار می‌گیرد، تحت تأثیر قرار دهند. آنها بیشتر در قسمت‌های استخوانی بدن مانند پاشنه، آرنج، باسن و قاعده ستون فقرات دیده می‌شوند.
آنها اغلب به‌تدریج توسعه می‌یابند، اما گاهی اوقات در چند ساعت شکل می‌گیرند.
علائم اولیه زخم فشاری
این علائم عبارت‌اند از:
- تغییر رنگ بخشی از پوست – افرادی که پوست رنگ‌پریده دارند تمایل به لکه‌های قرمز دارند، درحالی‌که افراد دارای پوست تیره تمایل به لکه‌های بنفش یا آبی دارند
- تکه‌های تغییر رنگ یافته هنگام فشار دادن سفید نمی‌شوند
- تکه‌ای از پوست که احساس گرم، اسفنجی یا سفت شدن می‌کند
- درد یا خارش در ناحیه آسیب‌دیده
- یک پزشک یا پرستار ممکن است زخم فشاری را در این مرحله به‌عنوان زخم فشاری گرید 1 خطاب کند.
علائم ثانویه زخم فشاری
ممکن است پوست در ابتدا آسیب‌دیده نباشد، اما اگر زخم فشاری بدتر شود، این موارد می‌توانند ایجاد شود:
- زخم یا تاول باز: زخم فشاری گرید 2
- زخم عمیقی که به لایه‌های عمیق پوست می‌رسد: زخم فشاری گرید 3
- زخم بسیار عمیقی که ممکن است به ماهیچه و استخوان برسد: زخم فشاری گرید 4
چگونه از ایجاد آن پیشگیری کنیم؟
1.بررسی: هنگام بستری در بیمارستان و انتقال به هر بخش، ریسک ایجاد زخم در شما ارزیابی می‌شود.
2.معاینه پوست: از شما خواسته می‌شود که حداقل روزی یک‌مرتبه پوست خود را معاینه کنید و در صورت وجود هرگونه مشکل پوستی لطفاً به پرستار اطلاع دهید.
3.سطح: شما ممکن است به تجهیزات خاصی نیاز داشته باشید مانند تشک‌های مواج، صندلی و کوسن اینها بستگی به پوست شما دارد.
4.حرکت متداوم: مهم است که موقعیت خود را تا حد ممکن یا به‌تنهایی یا با کمک پرستار تغییر دهید و نگذارید بدن بیش از حد روی یک نقاط فشار نامبرده در بالا بماند.
5.بی‌اختیاری و رطوبت: پوست خیس به‌راحتی توسط فشار آسیب می‌بیند. پوستتان را خشک و تمیز نگه دارید. در صورت نیاز از کرم‌های محافظ، فیلم‌های شفاف و مرطوب‌کننده‌ها استفاده می‌شود.
6.تغذیه: از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید و به‌اندازه کافی مایعات مصرف کنید. در صورت نیاز با مشاور تغذیه صحبت کنید.
پاسخ دهید